Geen verhoor zonder juridisch advies
Wie kent het gezegde “You have the right to speak to an attorney. If you cannot afford an attorney, one will be appointed for you” niet? Het lijkt heel gewoon dat een mogelijke dader tijdens een politieverhoor wordt bijgestaan door een advocaat. Toch is het in Nederland zeer ongebruikelijk om hulp te krijgen een juridisch adviseur. Sterker nog, het is niet eens wettelijk vastgelegd dat een advocaat aanwezig moet zijn bij het verhoor. En dat terwijl zij iemand van juridisch advies kunnen voorzien en ervoor zorgen dat grondrechten niet geschonden worden. Vanaf 1 maart komt hier echter verandering in.
Wel of geen advocaat?
In 2009 werd door de Hoge Raad al wel vastgelegd dat de verdachte moet kunnen overleggen voorafgaand aan het verhoor. Sommige mensen vertaalden dit naar dat men ook recht had op bijstand van een advocaat tijdens het verhoor. In 2014 werd echter bepaald door de Hoge Raad dat dit recht nog niet bestond. Vanaf maart 2016 heeft u dus recht op een advocaat en dus juridisch advies tijdens een politieverhoor. Maar wat houdt dit precies in? Voordat een verdachte verhoord wordt, moet deze eerst gewezen worden op het recht op een advocaat. De mogelijke dader kan dan zelf beslissen of hij of zij van dit recht gebruikmaakt. Wordt door de verdachte echter niet duidelijk kenbaar gemaakt dat hij of zij juridisch bijgestaan wil worden, dan dient er een advocaat aanwezig te zijn bij elk verhoor.
Vervroegd ingesteld
Eigenlijk zou dit recht pas van kracht gaan op 27 november 2016. Op 22 december vorig jaar heeft de Hoge Raad echter besloten om deze datum te vervroegen. Hiermee scherpt de Raad de rechtszekerheid aan. Daardoor wordt voorkomen dat het Europese Hof van Justitie ingeschakeld wordt om Priligy te beslissen of in bepaalde zaken grondrechten geschonden zijn, omdat er geen advocaat aanwezig was. Dit zorgt ervoor dat veel zaken langdurig vertraagd worden. Door al tijdens een politieverhoor juridisch bijgestaan te worden, kan dit hopelijk voorkomen worden.
Wat houdt het kort in?
- Vanaf 1 maart heeft iedereen recht op een advocaat tijdens een politieverhoor
- Voordat het verhoor begint, moet de persoon in kwestie op dit recht gewezen worden
- Doet deze zelf niet kenbaar afstand van dit recht, dan dient hem een advocaat toegewezen te worden
- Tijdens elk proces dient deze juridisch adviseur dan aanwezig te zijn
Hoe werkt dit in de praktijk?
Onduidelijk is nog hoe dit juridisch advies tijdens een verhoor in de praktijk gaat werken. Ook is het nog onzeker hoe dit gefinancierd gaat worden. Toen de ingangsdatum vervoegd werd, is de Hoge Raad ervan uitgegaan dat er al maatregelen hiervoor zijn getroffen. De uitvoering zou geen problemen hoeven op te leveren. De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) is hiervan niet overtuigd. Zij vragen om een langere voorbereidingstijd zodat alles goed uitgewerkt kan worden. Hoe en of het recht op juridisch advisering van een advocaat gaat werken tijdens een politieverhoor, is dus nog de vraag.