Levenslang zonder perspectief
Zonder perspectief op vrijlating, is levenslange celstraf inhumaan, concludeerde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens al in 2013. In navolging hiervan zouden gevangenen in Nederland na 25 jaar kans moeten maken op vrijlating, aldus staatssecretaris van Justitie Klaas Dijkhoff in een brief aan de Tweede Kamer.
Waarom perspectief bieden zinvol is
Door levenslang gestraften perspectief op vrijlating te bieden, wordt het voor veroordeelden mogelijk bewust te worden van het feit dat hij er nog toe doet en niet afgeschreven wordt, aldus het in 2008 opgerichte Forum Levenslang. Een gedetineerde wordt op deze manier in staat gesteld verantwoordelijkheid te nemen voor zijn daden en kan uiteindelijk wellicht voor een positieve bijdrage aan de maatschappij leveren. Tegenstanders van dit standpunt zijn echter van mening dat de kans op recidive echter te groot is bij dergelijke strafzaken en zij niet in aanmerking zouden mogen komen voor vrijlating.
Gratie
Levenslang is in Nederland ook echt levenslang, tenzij er in uitzonderlijke gevallen om gratie wordt gevraagd. Echter is het gratiebeleid in Nederland drastisch veranderd. Voorheen was het verlenen van gratie bijna onlosmakelijk verbonden met een levenslange gevangenisstraf. Na gemiddeld 15 jaar vastgezeten te hebben werd aan vrijwel iedereen gratie verleend of werd gratie in elk geval overwogen. Er werd voornamelijk gefocust op het re-integreren van de gevangenen in de samenleving. Echter wordt in Nederland momenteel alleen bij hoge uitzondering gratie verleend. Bijvoorbeeld aan terminaal zieken die niet lang meer te leven hebben. Veel mensen vinden een dergelijke straf op deze manier geenszins humaner dan de doodstraf. Zonder mogelijkheid tot toetsing er review is een levenslange gevangenisstraf volgens hen niets meer dan een uitgestelde doodstraf.
Een uitzonderingspositie voor Nederland
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens eist dat gevangenen na 25 jaar een review krijgen. Een beoordeling om te kijken in hoeverre de opgelegde straf nog noodzakelijk en legitiem is. In de meeste West-Europese landen en andere landen van ons koninkrijk is een dergelijke toetsing heel normaal. Sint Maarten heeft de levenslange straf zelfs volledig uit het Wetboek van Strafrecht geschrapt, als zijnde onmenselijk. Nederland neemt echter een uitzonderingspositie in door alleen in een gratieprocedure te voorzien.
Terughoudende rechters
Een andere reden om voor het plan van herbeoordeling bij levenslange celstraf te pleiten, is het feit dat rechters tegenwoordig te terughoudend worden bij het opleggen van een dergelijke sanctie. Dit vanwege het definitieve karakter van de straf tegenwoordig. Zeker vanuit de liberale politieke hoek ziet men liever dat een gedetineerde met levenslange celstraf een periodiek evaluatiemoment opgelegd krijgt, dan dat de straf nooit meer wordt toegepast.
Vragen over strafrecht?
Wilt u meer weten op het gebied van strafrecht? Bekijk dan eens de website van dit advocatenkantoor en neem voor vragen eens contact op.